وکیل شهرستان اصفهان

حق انتفاع

به گفته وکیل شهرستان اصفهان و مطابق ماده 40 قانون مدنی?حق انتفاع عبارت از حقی است که بموجب آن شخص میتواند از مالی که عین آن ملک دیگری است یا مالک خاصی ندارد استفاده کند?

حق انتفاع یکی از شاخه های مالکیت است که در اثر قرارداد به شخصی واگذار میشود پس در حق انتفاع همیشه برای مال موضوع حق 2 صاحب حق وجود دارد.

1-منتفع که حق استعمال و انتفاع از عین به او داده شده

2-مالک که صاحب عین است و بوسیله ی قرارداد بخشی از حقوق خود را به منتفع واگذار کرده است.

از آنجایی که حق انتفاع حقی است عینی موضوع آن باید شئ مادی باشد و حق انتفاع از دین و حقوق معنوی همچون حق مولف و مخترع را باید طبق ماده 10 ق.م بررسی کرد.

همچنین حق انتفاع اختصاص به اموال غیرمنقول ندارد و نسبت به اموال منقول نیز برقرار میشود.(م 46 ق.م)

اقسام حق انتفاع

عُمری: بموجب م 41 ق.م ?عمری حق انتفاعی است که بموجب عقدی از طرف مالک برای شخص بمدت عمر خود یا عمر منتفع یا شخص ثالثی برقرار شده باشد?

اگر حق انتفاع برای مدت عمر مالک برقرار شده باشد با فوت او این حق از بین میرود اما اگر بمدت عمر منتفع یا شخص ثالث باشد فوت مالک اثری در حق ندارد و وارثان نیز نمیتوانند مزاحمتی برای صاحب حق ایجاد کنند.

رُقبی: م 42 ق.م میگوید?رقبی حق انتفاعی است که از طرف مالک برای مدت معینی برقرار میشود?

به گفته وکیل شهرستان اصفهان تفاوت رقبی و عمری در این است که در رقبی مدت حق از طرف مالک تعیین میشود و ربطی به مدت عمر طرفین یا ثالث ندارد.

سُکنی:سکنی از نظر مدت قسم جدیدی از حق انتفاع نیست و به علت کثرت استعمال قانون نام خاصی بر آن نهاده. حال اگر حق انتفاع ناظر به سکونت باشد به این اعتبار سکنی نامیده میشود . مدت برقراری آن ممکن است بمدت عمر مالک،منتفع،شخص ثالث یا بطور مطلق و همیشگی باشد.(م 43 ق.م)

حبس مطلق:در قرارداد حق انتفاع این ضرورت وجود ندارد که مدت حق انتفاع تعیین شود بلکه مالک میتواند بدون ذکر مدت و بطور مطلق انتفاع از مال خود را به دیگری واگذار کند که در این صورت مالک میتواند هرموقع بخواهد رجوع کند و درهرحال با فوت مالک حق انتفاع از بین میرود.

م 44 ق.م نیز در این زمینه میگوید?در صورتی که مالک برای حق انتفاع مدتی معین نکرده باشد حبس مطلق بوده و حق مزبور تا فوت مالک خواهد بود،مگر اینکه مالک قبل از فوت خود رجوع کند?

برقراری حق انتفاع

حق انتفاع در اثر قرارداد بین مالک و صاحب حق ایجاد میشود.وکیل شهرستان در استان اصفهان ذکر می کند که این قرارداد در ق.م عنوان خاصی ندارد و شرایط صحت آنرا باید مطابق م 10ق.م و قواعد عمومی معاملات تعیین کرد.

پس هر دو مالک و صاحب حق باید با اراده سالم و رضا و رغبت در این مورد تراضی کنند. بالغ عاقل و رشید باشند و مال موضوع حق را تعیین کنند و اگر جهت برقراری حق اعلام کرده باشند این جهت باید مشروع باشد.

گاهی حق انتفاع بصورت غیر مستقیم و در اثر قرارداد ایجاد میشود به این شکل که هنگام انتقال عین،انتفاع از آن برای مالک محفوظ میماند. مثلا پدر خانواده اموال خود را به نزدیکان خود میبخشد لیکن حق انتفاع آنرا تا زمانی که زنده است برای خود نگه میدارد.

همچنین واگذاری حق انتفاع بوسیله وصیت نیز ممکن است،موصی میتواند عین مال را برای وارثان بگذارد و حق انتفاع از آنرا به دیگری منتقل کند یا عین را به موصی له تملیک کند و انتفاع از آنرا برای مدتی به وارثان دهد.

شرایط مال موضوع حق

موضوع عقد باید مالی باشد که در برابر استفاده صاحب حق باقی بماند.همانطور که وکیل شهرستان اصفهان طبق م 4 ق.م نیز در این باره میگوید?حق انتفاع ممکن است فقط نسبت به مالی برقرار شود که استفاده از آن با بقاء عین ممکن باشد اعم از اینکه مال مزبور منقول باشد یا غیرمنقول مشاع باشد یا مفروز?

همچنین موضوع حق انتفاع ممکن است مالی معین با مجموع دارایی مالک یا بخشی از آن باشد.

اثر قبض

برای برقرار کردن حق انتفاع توافق طرفین عقد کافی نیست موضوع حق نیز باید به قبض منتفع داده شود یعنی در استیلا و اقتدار او قرار بگیرد.تا زمانی که عین مال به تصرف منتفع داده نشده تراضی آنان هبچ حقی ایجاد نمیکند و اگر یکی از طرفین در این فاصله بمیرد عقد باطل میشود.(م802 ق.م)

برقراری حق انتفاع برای معدوم به تبع موجود

بر اساس گفته های بهترین وکیل در شهرستان اصفهان حق انتفاع را درباره شخص یا اشخاصی میتوان ایجاد کرد که در هنگام ایجاد آن وجود داشته باشند.(م 45 ق.م) اما باید بدانیم که حمل قبل از تولد نیز موجود است و اگر زنده متولد شود حق انتفاعی که به سود او ایجاد شده تملک میکند.

نباید از این قاعده چنین نتیجه گیری کرد که حق انتفاع به هیچ صورت به سود غیرموجود برقرار نیمشود. صاحب حق انتفاع نه مالک عین است نه مالک منافع آن. لیکن امتیازی دارد که بموجب آن میتواند از منافع عین استفاده کند پس همانطور که گفتیم این امتیاز را میتوان به نفع موجود ایجاد کرد و مقرر داشت که پس از او شخص دیگری قائم مقام موجود شود. که در این حالت تنها کافی است شخص دوم هنگام رسیدن حق به او موجود باشد هرچند که در زمان عقد موجود نباشد.

فرض کنیم حق سکنی خانه ای بمدت 50 سال به نفع شخصی برقرار میشود و طرفین در قرارداد سکنی شرط میکنند که اگر در این مدت منتفع فوت کند فرزندان او به قائم مقامی پدر حق سکنی داشته باشند.

در این موارد اگر هنگام وقوع قرارداد نیز منتفع دارای فرزندی نباشد ایجاد حق سکنی درست است و این امتیاز در صورتی به فرزندان او منتقل میشود که در هنگام مرگ فرزندی داشته باشد.

حقوق و تکالیف منتفع

حاکمیت عرف: حق انتفاع در اثر قرارداد ایجاد میشود بنابراین منتفع باید تمام شرایط عقد را در مدتی که از منافع سود میبرد رعایت کند. ق.م نیز پاره ای از تکالیف برای منتفع وضع کرده مثلا او را از تعدی و تفریط در حفاظت از مال م ضوع حق ممنوع کرده .اما نه قانون برای تمام‌ جزئیات میتواند تکلیف وضع کند و نه طرفین در قرارداد میتوانند پیش بینی کنند.بهترین و عملی ترین راه این است که برای تعیین حدود حق منتفع به عرف و عادت رجوع شود.

سوء استفاده نکردن از مال موضوع حق: منتفع باید مال موضوع حق را چنان بکار ببرد که خارج از حد متعارف نباشد. منتفع نمیتواند مصرفی را که مالک برای مال موضوع حق در نظر گرفته تغییر دهد و بمنظور بهره برداری بیشتر وضع عادی آنرا تغییر دهد. مثلا اگر حق انتفاع باغی را دارد نمتواند درختان راببرد یا به کشاورزی در آن بپردازد ولی میتواند متناسب با وضع نهال جدید بکارد یا در حدود عرف باغبانی درختان زاید را ببرد.

حفاظت از عین: منتفع باید در نگهداری از مال کوشش کند و از اعمالی که به آن زیان میرساند پرهیز کند. وکیل در شهرستان اصفهان تاکید می کند اگر در قرارداد انتفاع ترتیب خاصی برای مواظبت از عین وجود داشت منتفع باید در مرحله اول به شرایط قرارداد عمل کند و اگر شرایط خاصی نبود در حدود عرف عمل کند.

پرداخت مخارج لازم برای حق انتفاع

هزینه هایی که برای انتفاع از عین ضرورت دارد یا مخازجی که منتفع برای تسهیل بهره برداری یا زیاد کردن منافع لازم میداند بر عهده اوست و مخارجی که برای نگهداری از اصل مال است بر عهده مالک است. وکیل شهرستان اصفهان بیان می کند مبتنی بر این اصل که هر کس از منافع مالی بهره میبرد زیان های ناشی از آنرا تحمل میکند.(من له الغُنم فعلیه الغُرم) با این وجود طرفین میتوانند برخلاف این ترتیب و هرطور که مایل اند در این باب تراضی کنند.

حقوق و تکالیف مالک

وضع مالک در برابر منتفع: با ایجاد حق انتفاع نسبت به مال موضوع آن 2 حق ممتار بوجود می آید و هریک از مالک و منتفع میتواند در حدود امتیازی که قانون به او داد بر مال موضوع حق تصرف کنند تاجایی که به حق دیگری لطمه نزند. مثلا مالک میتواند ملک خود را بفروشد یا در آن ساختمان جدیدی بسازد یا با رعایت حق منتفع و پس از پایان مدت حق انرا اجاره دهد.

اثر انتقال مال موضوع حق: حق انتفاع حق عینی است و در زمره دیون شخصی مالک در نمی آید تا با تغییر او از بین برود. انتقال عین همیشه با رعایت حق منتفع انجام میشود و انتقال گیرنده قائم مقام مالک است.

زوال حق انتفاع

1-تلف مال موضوع حق: اگر مالی که موضوع حق انتفاع است در اثر حوادث قهری یا اعمال شخص از بین برود حق منتفع نیز به تبع آن زائل خواهد شد. ولی اگر بخشی از عین تلف شود نسبت به آنچه باقی مانده از بین نمیرود.

2-اعراض صاحب حق: اگر منتفع به اختیار از حق خود بگذرد و آنرا ساقط کند مالکیت صاحب عبن کامل میشود و حق انتفاع از بین میرود.

3-فک ملک: اگر مالی در اثر ملی شدن و بموجب قانون از ملکیت خصوصی اشخاص خارج شود حق انتفاع نیز از بین میرود.

4- شرط خیار: در صورتی که در قرارداد انتفاع حق فسخ در مورد معینی برای مالک پیش بینی شده باشد.

5-جمع شدن 2عنوان مالک و منتفع در یک شخص: اگر منتفع حق خود را به مالک منتقل کند یا مالک موضوع حق را به منتفع واگذار کند در اثر جمع شدن حقوق آنان ناچار حق انتفاع از بین میرود.(م300 ق.م)

اسباب خاص زوال حق انتفاع بر اساس گفته وکیل شهرستان اصفهان

1-در عمری با فوت کسی که حق انتفاع به مدت عمر او برقرار شده حق از بین میرود.

2-پایان مدت حق انتفاع

3-رجوع مالک در حبس مطلق

نتیجه زوال حق انتفاع

پس از پایان حق انتفاع منتفع باید عین موضوع حق را به مالک رد کند.و از آن پس منافع مال هرچند که آماده ی بهره برداری باشد، به او تعلق دارد و منتفع حق استفاده از آنرا ندارد. بطور مثال اگر حق انتفاع از باغ میوه ای باشد،پس از زوال حق، میوه های رسیده به مالک باغ تعلق دارد و منتفع نمیتواند آنها را بچیند.

اگر عین مال پس از زوال حق از بین رفته باشد و منتفع در نگهداری از آن مرتکب تعدی یا تفریط شده باشد حسب مورد باید مثل یا قیمت آنرا بدهد.

http://israellibt87654.blog5.net/36081011/

http://riverrmfu87643.full-design.com/--37177219

http://spencerxqhy98754.suomiblog.com/-11627266

http://connerkbri32198.tinyblogging.com/--35593160

http://eduardoculb00876.affiliatblogger.com/45359294/

http://spencerzqhx98764.fitnell.com/34427905/

http://shanegxof21987.dbblog.net/25908943/

http://brookspldt87543.diowebhost.com/49180267/

http://mylesqizp65321.ezblogz.com/25708880/

http://cristianfwne11987.designertoblog.com/25333321/

http://holdenizrh22098.blogs-service.com/25407083/